Whiskey, Scotch en Bourbon. Wat is het verschil?

Whiskey, of Whisky?

Whisky, de Schotse en Canadese benaming van deze drank, of Whiskey, de Ierse en Amerikaanse benaming. De schrijfwijze is dus slechts een verschillende perceptie van de benaming, maar in de whiskey zelf zit wel veel verschil.

Whiskey, Scotch en Bourbon. Ongeveer hetzelfde, of toch totaal anders? Iedereen kent whiskey, maar niet iedereen weet dat er verschillen tussen whiskey's zitten, en waarop dat gebaseerd is. Ook het verschil tussen whiskey, scotch en bourbon weten vele niet, terwijl men deze wel besteld of verkoopt. Handig om dus even goed te kijken wat whiskey nu dus eigenlijk is, en wat voor verschillende soorten er nu eigenlijk zijn!

Hoe wordt whiskey gemaakt?

Whiskey wordt in verschillende stappen gemaakt. Ten eerste is voor het productieproces van whiskey mout nodig, wat in feite onkiemde gerst is. Dit wordt mouten of malting genoemd. Vervolgens moet dit mout gedroogd worden, wat een zeer grote invloed heeft op de uiteindelijke smaak van de whiskey. Dit drogen kan gebeuren boven een vuur of met hete lucht. De rook of lucht die hierbij gebruikt wordt, gaat in de moutkorrels zitten en heeft een invloed op de smaak. Vervolgens worden de korrels fijngemalen en samengevoegd met water. In dit proces wordt het zetmeel dat in deze substantie zit

veranderen naar suikers, welke vervolgens gegist kunnen worden. Door dit gisten ontstaat de alcohol. De drank die op dit moment is ontstaan heet wort of wash genoemd. Op dit moment is het alcoholpercentage nog slechts 7 a 8 procent. Daarom is de laatste stap in het productieproces nodig: Het destilleren. Hierbij wordt de drank tot een temperatuur boven het kookpunt van alcohol gebracht, waardoor deze verdampt.
Deze verdampte alcohol wordt opgevangen en gekoeld, waardoor het alcoholpercentage hoger wordt. Dit proces wordt een aantal keer herhaald, en zo ontstaat de whiskey welke wordt opgeslagen in eikenhouten vaten om te rijpen. Volgens de Engelse wet moet whiskey minimaal 3 jaar en 1 dag rijpen om een whiskey genoemd te worden, maar vele, goede, whiskey's rijpen veel langer. Een goede whiskey kan wel 30 jaar in het vat zitten rijpen, voordat het in flessen gedaan wordt om te verkopen. Ook de ketels en vaten zijn van invloed op de smaak en invloed van de whiskey.

Whiskey, Scotch of Bourbon?

Nu je weet hoe whiskey gemaakt wordt, ben je waarschijnlijk benieuwd wat een whiskey nu whiskey, scotch of bourbon maakt. 

• Whiskey: Whiskey is elke drank die gedestilleerd is van gegist graan soorten. De enige uitzondering zijn sommige whiskey's die van maïs gemaakt zijn, en welke niet altijd lang hebben hoeven rijpen.
• Scotch: Net als alle whiskey's is scotch van gegist graan gemaakt. Om een whiskey een scotch te kunnen noemen moet de drank gemaakt zijn van gerstemout. Veel scotches gebruiken ook alleen maar gerstemout als basis voor de drank. De scotch moet ook minstens 3 jaar en 1 dag in een eikenhouten vat gerijpt worden, en een Alcohol by Volume percentage hebben van onder de 94,8%. Als laatste vereiste voor scotch, is dat deze volledig voor de volle 100% in Schotland is gemaakt.
• Bourbon: Bourbon whiskey moet brouwen zijn van een graan mix welke minstens 51% maïs
  
  bevat. Het gist proces voor deze mix wordt meestal gestart door er een beetje mix van een oudere gisting door de mix heen te mixen. Zoals scotch alleen scotch genoemd kan worden als hij in Schotland gebrouwen is, geldt dit voor bourbon dat deze in Amerika gebrouwen moet zijn. Andere vereisten voor Bourbon zijn dat het niet meer dan 80% alcohol, en gerijpt moet zijn in nieuwe eikenhouten vaten. Aan Bourbon zit geen minimum tijd voor het rijpen, maar om het Straight Bourbon te noemen moet het minimaal 2 jaar gerijpt zijn.

Tennessee Whiskey, Rye, Irish, Malt of Single Malt?

Scotch en Bourbon zijn de belangrijkste whisky soorten, die je het vaakst hoort. Maar naast deze soorten, zijn er nog een aantal andere die je vaak voorbij hoort komen, namelijk Tennessee Whiskey, Rye Whiskey, Irish Whiseky, en Malt of Single Malt Whiskey. 

• Tennessee Whiskey: Tennessee Whiskey is een Straight Bourbon (zie uitleg Bourbon) welke gemaakt is in de Amerikaanse staat Tennessee. De makers van Tennessee Whiskey, zoals Jack Daniels, willen deze whisky geen bourbon noemen omdat zij claimen de enige type whiskey te zijn welke de drank door een houtskool filtering proces haalt. Dit is het enige verschil met bourbon, voor de rest zijn alle regels voor bourbon ook van toepassing op Tennessee whiskey.
• Rye Whiskey: Canada heeft al gedestilleerde Rye voor vrijwel zolang als dat Canada bestaat. Maar hoewel het historisch lijkt dat deze whiskey is gemaakt van rogge, zijn hier geen echte regels voor gemaakt. Tegenwoordig wordt de Rye whiskey gemaakt met een verhouding van maïs en rogge in 9:1. De enige regel tegenwoordig is dat er rogge in moet zitten, welke bijdraagt aan de smaak van de whiskey. Amerikaanse Rye whiskey moet wel uit minstens 51% rogge bestaan, en net als bourbon moet het gerijpt zijn in nieuwe eikenhouten vaten, met een alcoholpercentage onder de 80%. Om een Rye Straight te kunnen noemen, moet deze minimaal 2 jaar gerijpt zijn.
• Irish Whiskey: Irish whiskey is eigenlijk vrijwel elke whiskey welke in Ierland of Noord-Ierland gebrouwen is, met een Alcohol by Volume percentage van onder 94.8%. De whiskey moet gemaakt zijn van gist-gedestileerd graan, op een manier dat de aroma van de grondstoffen aanwezig blijft. Ook moet de Whiskey minimaal 3 jaar gerijpt zijn. 
• Malt or Single Malt Whiskey: Een malt whiskey is een whiskey die uitsluitend gebrouwen is uit gerst en niet uit andere graansoorten. De single malt whiskeys kenmerken zich doordat de desbetreffende whiskey slechts uit 1 brouwerij komen. Hierdoor hebben veel van deze single malt whiskey soorten een erg kenmerkende smaak.